araclar:vaucanson_otomati
Farklar
Bu sayfanın seçili sürümü ile mevcut sürümü arasındaki farkları gösterir.
| İki taraf da önceki sürüm Önceki sürüm Sonraki sürüm | Önceki sürüm | ||
|
araclar:vaucanson_otomati [2011/03/02 18:27] editor |
araclar:vaucanson_otomati [2013/09/05 15:51] admin [Vaucanson Otomatı] |
||
|---|---|---|---|
| Satır 4: | Satır 4: | ||
| (Grenobe 1709 - [[kentler:Paris]] 1782) | (Grenobe 1709 - [[kentler:Paris]] 1782) | ||
| - | [{{ http://research.miralab.ch/automata/eightennth/im_vaucanson/vaucanson.gif|Jacques de Vaucanson}}]Grenobe´de doğan Fransız mekanikçi, on kardeşin en küçüğü olarak dünyaya geldi ve çok küçük yaşlardan itibaren mekaniğe büyük ilgi duydu. Küçükken devam ettiği [[kavramlar:Cizvit]] kolejinde uçan melek yapmaya çalışarak hayallerini gerçekleştirmeye başladı. Ancak kısa bir süre sonra çalışma odası papazlar tarafından basılarak tüm aletlerine el konuldu. Bu olayın ardından Paris´e taşındı ve babasından kalan az miktardaki parayla hareketli bir hayat yaşamaya başladı. Bu arada müzik ve mekanikle ilgili dersler alıyordu. | + | [{{ http://www.francoisjunod.com/automates/eightennth/im_vaucanson/vaucanson.gif|Jacques de Vaucanson}}]Grenobe´de doğan Fransız mekanikçi, on kardeşin en küçüğü olarak dünyaya geldi ve çok küçük yaşlardan itibaren mekaniğe büyük ilgi duydu. Küçükken devam ettiği [[kavramlar:Cizvit]] kolejinde uçan melek yapmaya çalışarak hayallerini gerçekleştirmeye başladı. Ancak kısa bir süre sonra çalışma odası papazlar tarafından basılarak tüm aletlerine el konuldu. Bu olayın ardından Paris´e taşındı ve babasından kalan az miktardaki parayla hareketli bir hayat yaşamaya başladı. Bu arada müzik ve mekanikle ilgili dersler alıyordu. |
| ===== Otomatları ===== | ===== Otomatları ===== | ||
| Satır 20: | Satır 20: | ||
| Gerçek insan boyutunda tasarlanan otomattır. Flütü çalış özelliğiyle otomat, tam bir [[kavramlar:android]] sayılabilir. Çünkü Vaucanson otomatı yaparken gırtlak, dil, el, ciğer gibi oldukça karışık bir şekilde çalışan insan organlarının kopyasını tamamen mekanik olarak yapmayı başarmıştır. Böylece otomat diğer başka otomatların aksine flütü, dilini, nefes gücünü ve parmaklarını kullanarak, flütün deliklerini açıp kapayarak tam bir insan gibi çalıyordu. Vaucanson´un otomatı yaparken yenmek zorunda olduğu zorluklar öncelikle el hareketlerini, dil ve dudak hareketlerini ve son olarak nefes gücünü ayarlayabilmekti. | Gerçek insan boyutunda tasarlanan otomattır. Flütü çalış özelliğiyle otomat, tam bir [[kavramlar:android]] sayılabilir. Çünkü Vaucanson otomatı yaparken gırtlak, dil, el, ciğer gibi oldukça karışık bir şekilde çalışan insan organlarının kopyasını tamamen mekanik olarak yapmayı başarmıştır. Böylece otomat diğer başka otomatların aksine flütü, dilini, nefes gücünü ve parmaklarını kullanarak, flütün deliklerini açıp kapayarak tam bir insan gibi çalıyordu. Vaucanson´un otomatı yaparken yenmek zorunda olduğu zorluklar öncelikle el hareketlerini, dil ve dudak hareketlerini ve son olarak nefes gücünü ayarlayabilmekti. | ||
| - | [{{:turk-engraving5.jpg?200|The Turk isimli, oldukça fazla gürültü çıkartan otomatik satranç makinası, gravür. Kaynak: Wikipedia }}]Otomatın sol elindeki üç ve sağ elindeki dört parmağını hareket ettirebilmek için altta bulunan ana dişli mekanizmadan çıkıp, kolların içinden geçen teller ve küçük kaldıraçlar kullanılıyordu. Açılıp kapanabilen, ileri uzanıp geri çekilebilen dudaklar esnek bir plastik tüple hava borusuna birleşiyor, otomatın gırtlak denilebilecek yerinde de dilin birçok hareketini taklit edebilen küçük bir kapakçık bulunuyordu. Otomatın nefesi herbirinde üçer tane körük bulunan üç ayrı körük grubu tarafından üretiliyordu. Tüm körük grupları yine ana mekanizma tarafından çalıştırılıyor ve değişik büyüklükleri ve ağırlıkları nedeniyle zayıf, orta ve güçlü hava akımı üretiyorlardı. Her gruptan ayrı ayrı gelen hava boruları bir noktada birleşiyor ve otomatın ağzına lastik bir boruyla ulaşıyordu. Otomat flüte zayıf üflediğinde normal oktavda, orta kuvvetle üflediğinde bir oktav yüksek, güçlü üflediğinde iki oktav yüksek notalar elde etmek mümkün oluyordu. Otomatın tüm hareketlerini düzenleyen ve gereken gücü veren ana mekanizma 83 cm. uzunluğunda ve 56 cm. çapında, üzerinde çıkıntıları bulunan bir silindirdi. Bu çıkıntılar 15 değişik gruba ayrılıyorlardı ve silindir döndükçe bu çıkıntılar otomatın değişik fonksiyonlarına güç veren ve denetleyen küçük kaldıraçları ve onlara bağlı telleri harekete geçiriyordu. Örneğin ilk 7 kaldıraç parmakları, sonraki 3 kaldıraç hava akımını, sonraki 4 kaldıraç dudakların hareketlerini ve son kaldıraç ise dilin görevini üstlenen küçük kapakçığı kontrol ediyordu. Böylece bir nota çalınıyorken silindirin üzerindeki çıkıntılar ilgili kaldıraçları harekete geçirerek önce parmakları çalınacak notanın deliklerini flüt üstünde kapatacak şekilde harekete geçiriyor, dudakların açılmasını, gereken şiddette havanın üflenmesini sağlıyor ve ağız içindeki küçük kapakçığı oynatarak flüte hava veriyordu. Tüm bu hareketlerde oluşabilecek küçük değişikliklerle nasıl farklı sesler üretilebileceği kolayca tahmin edilebilir. Vaucanson´un da amacı bir virtüözünkine yakın bir şekilde insan organlarındaki bu çeşitlilikten yararlanmaktı. Otomat, ana mekanizmadaki silindirin değişmesiyle 12 değişik melodiyi çalabiliyordu. | + | [{{:araclar:turk-engraving5.jpg?200|The Turk isimli, oldukça fazla gürültü çıkartan otomatik satranç makinası, gravür. Kaynak: Wikipedia }}]Otomatın sol elindeki üç ve sağ elindeki dört parmağını hareket ettirebilmek için altta bulunan ana dişli mekanizmadan çıkıp, kolların içinden geçen teller ve küçük kaldıraçlar kullanılıyordu. Açılıp kapanabilen, ileri uzanıp geri çekilebilen dudaklar esnek bir plastik tüple hava borusuna birleşiyor, otomatın gırtlak denilebilecek yerinde de dilin birçok hareketini taklit edebilen küçük bir kapakçık bulunuyordu. Otomatın nefesi herbirinde üçer tane körük bulunan üç ayrı körük grubu tarafından üretiliyordu. Tüm körük grupları yine ana mekanizma tarafından çalıştırılıyor ve değişik büyüklükleri ve ağırlıkları nedeniyle zayıf, orta ve güçlü hava akımı üretiyorlardı. Her gruptan ayrı ayrı gelen hava boruları bir noktada birleşiyor ve otomatın ağzına lastik bir boruyla ulaşıyordu. Otomat flüte zayıf üflediğinde normal oktavda, orta kuvvetle üflediğinde bir oktav yüksek, güçlü üflediğinde iki oktav yüksek notalar elde etmek mümkün oluyordu. Otomatın tüm hareketlerini düzenleyen ve gereken gücü veren ana mekanizma 83 cm. uzunluğunda ve 56 cm. çapında, üzerinde çıkıntıları bulunan bir silindirdi. Bu çıkıntılar 15 değişik gruba ayrılıyorlardı ve silindir döndükçe bu çıkıntılar otomatın değişik fonksiyonlarına güç veren ve denetleyen küçük kaldıraçları ve onlara bağlı telleri harekete geçiriyordu. Örneğin ilk 7 kaldıraç parmakları, sonraki 3 kaldıraç hava akımını, sonraki 4 kaldıraç dudakların hareketlerini ve son kaldıraç ise dilin görevini üstlenen küçük kapakçığı kontrol ediyordu. Böylece bir nota çalınıyorken silindirin üzerindeki çıkıntılar ilgili kaldıraçları harekete geçirerek önce parmakları çalınacak notanın deliklerini flüt üstünde kapatacak şekilde harekete geçiriyor, dudakların açılmasını, gereken şiddette havanın üflenmesini sağlıyor ve ağız içindeki küçük kapakçığı oynatarak flüte hava veriyordu. Tüm bu hareketlerde oluşabilecek küçük değişikliklerle nasıl farklı sesler üretilebileceği kolayca tahmin edilebilir. Vaucanson´un da amacı bir virtüözünkine yakın bir şekilde insan organlarındaki bu çeşitlilikten yararlanmaktı. Otomat, ana mekanizmadaki silindirin değişmesiyle 12 değişik melodiyi çalabiliyordu. |
| ==== Tef Çalan Otomat ==== | ==== Tef Çalan Otomat ==== | ||
araclar/vaucanson_otomati.txt · Son değiştirilme: 2021/07/28 12:23 (Dışarıdan düzenle)
Aksi belirtilmediği halde, bu wikinin içeriğinin telif hakları şu lisans ile korunmaktadır: CC Attribution-Share Alike 4.0 International
