şiir defterleri, kitapları ya da ne

Birincil sekmeler

Son zamanlarda şiirin farklı olanaklarla yeniden sunumuna ait yazılar artmaya başladı, bunlardan bir tanesi de New Scientist'te çıkan dijital şiirle ilgili olandı. Yazıda Jason Nelson'un dijital şiirlerinden yola çıkılarak, bazı sorular soruluyordu:

"Şiire ne olacak şimdi, basılı kağıttan da kurtuldu?"

Şiirde mecra olarak kağıt yerine bilgisayar ekranının da kullanılıyor olması daha çok tartışılacak gibi görünüyor. ABD'nin eski şairi azamlarından Robert Pinsky Google'in metin çeviri sistemlerini şiirle başedebilecek ölçüde genişletme girişimlerinden hareketle "Bunlar yıllar önce insanların bana bilgisayar programlarıyla üretilmiş şiirlerini göndermesini hatırlatıyor." diyor. "Şaşırtıcıydı bilgisayarların bu kadar klişeleri seviyor görünmesi: saflık ve basmakalıplığın etkisi. Fakat belki gelecek hafta ya da ay ya da yıl, baş döndürücü bir şey?"

Dijital medyayla ilgilenen, M.I.T.'de profesör, Nick Montfort,dijital şiirin "interaktif" oluşundan bahsederken, bir diğeri, Ian Bogost, şiirlerinde Ezra Pound'un imgeci hareketinden etkilendiğini söylüyor. Nelson'la ilgili bir diğer haber "Bin hitle şiirin ölümü başlığını" taşıyor. Nelson gibiler, yani dijital şiir yapanların şiiri öldürmek gibi tuhaf bir niyet taşıdıklarını düşünmüyorum, istemeden yapıyorlar denebilir, dijital şiir örneklerine bakıldığında bu kadar basit bir öngörüye sahip olamayacak kadar aptal olmadıkları açık, hırsları olduğunu da sanmıyorum, hırslı olsalar şiirin anaakımına saldırırlardır. Peki neden? İnsanların şiirle ilişkilerinin değiştiğini sadece şiir kitaplarının satmıyor oluşuyla açıklamaya çalışmanın yetersiz kaldığını düşünüyorum, özellikle de şiir defterleri aklıma geldikçe. Bizlerden önceki kuşaklarda görülen şiir defterleri artık yok, şiir defterlerinin değiş tokuşu yok, şiirin dolaşımı açısından farklı bir yol olan bundan artık kimse söz etmiyor. Şiir defterlerinin yerlerini facebooktaki şiir ve özlü sözler sayfalarından beğenilerek profillere çekilmiş lirik, ironik dizeler almış gibi.. Bu kadar yaygın olmasa da "retweet" de bir yöntem. Facebook ve twitter görece yeni olarak kabul edilebilir. Bundan bir kaç sene önce bunların yerine şair adını arama motoruna yazıp ya da antoloji.com'a bakılarak şiire ulaşılmaya çalışılıyordu. Hal böyle olunca, şiirin yaygınlaştırılması adına dijital şiir bir olanak mıdır? Belki. Şiir yaygınlaşmalı mı? Bilmiyorum.

Şiirler Jason Nelson'a aittir.