Kullanıcı Aletleri

Site Aletleri


buyuk_anlatilar:ne_ise_yarar

Ne İşe Yarar?

ya da Bu şiir ne işe yarar? ya da şiirde bu ne işe yarar?

Kullanım şekli Pragmatizm derecesi ile belirlenir. Şiirde Haz ve Fayda İlkeleri uyarınca, bir şiire okurun ayıracağı azami süre için talep ettiği azami “haz/fayda” eşiğinin aranmasıdır. Sebebi genel olarak ilk ve orta öğrenim sırasındaki travmatik “şair, bu şiirinde şunu demek istemiştir” şeklinde formüle edilebilecek öğretme biçimidir. Bu öğretme biçimi pedagojik olmadığı gibi, dipte, Neden-Sonuç İlişkisi'ni mutlaklaştıran ve bunun sonucunda bize yararlı olabilecek şeylerin peşinde koşmamızı isteyen Hedonist Dünya'ya aittir. Edebiyatın diğer türleri için faydalı olabilecek bu formülasyon, özellikle modern şiirdeki ucu açık yorum etkinliğine ket vurduğu gibi, not uğruna genç dimağın gelecekte şiirden alabileceği her türlü hazza da “dur!” demesi anlamına gelmektedir. Büyük olasılıkla insanların şiirden nefret etmesini sağlayan bu “öğretim kazası” modern öncesi şiir için geçerli olan okuma biçiminin modern/sonrası şiir için de kullanılmasından kaynaklanmaktadır.

Belirtileri

Şiirin tek bir anlama ve tek bir bakışa göre yazılabileceğini, aynı zamanda da teke indirebilecek bir vektörel bileşim olduğunu bize dayatan eğitim sisteminden kaptığımız ve gündelik yaşayışta, her bir olaydan, her bir hareketimizden bir faydamız olması gerektiğine dair ailede bize öğretilen “kural” ile pekişen bu verim yasasının belirtileri, şiirde kendisini oldukça berrak bir biçimde göstermektedir. Buna göre;

  • Bir şiirin tek bir kelime ile özetlenebileceğine dair inancımız var ise,
  • Bir şairin ilgili şiiri bir ruh durumunu ya da bir sıkıntıyı dile getirmek için kurduğunu düşünüyorsak
  • “Aslında şöyle demek istedi” kalıbı ile açıklayabileceğimiz dizeler olduğunu iddia ediyorsak
  • Şiirin tamamı ya da şairin tüm şiirlerinden ötede, okuduğumuz tek şiirinin, bir kısmını seviyor ve hatırlıyorsak
  • “gibi”yi çok kullanıyorsak,
  • Okuduğumuz şiiri “ben de yazarım” diyerek küçümseme yoluna gidiyorsak,
  • Okuduğumuz şiir için ayırdığımız zamanla, başka faydalı şeyler yapabileceğimizi düşünüyorsak
  • Şairin “attığını” düşünüyorsak
  • Şiiri okuduktan sonra, mucizevi bir biçimde aydınlanmayı talep ediyorsak
  • Şiir kitaplarındaki mizanpaj, düzenin ve tipografinin fazla “boşluklu” olduğunu düşünüyorsak örneğin: “koca sayfada üç beş kelime, gerisi boşluk!”
buyuk_anlatilar/ne_ise_yarar.txt · Son değiştirilme: 2021/07/28 12:23 (Dışarıdan düzenle)