Yasakmeyve 28, Görsel Şiir Dosyası
çeviren: suzan sarı
çağdaş bir yazar “kim mutlu olma imkanı olduğu yerde sanat hakkında düşünür ki?” diye sorar. ve eğer günümüzün uyku ilacı sanatsa, mutsuzluğumuzla doğrudan yüzleşmek ve onu alt etmek için bu yanlış kaçış yolunu yıkmak daha iyi olmaz mı?
1. yıkımın gösteriye dönüştürülmesi (görevi dili tahrip etmek olan) şaire başka seçenek bırakmıyor. bugün şair, büyük gösteri iktidarlarının gölgesi altında, bir duvar kaşısında titreyen bir faredir.
2.
hümanizmin insanlar tarafından hızla yıkıma uğrayan bir dünyada yeri yoktur. dayanmak için şiire yüklenen o “insan” artık etik olarak da kabul edilebilir değildir.
3. sembol(sözcük) ve işaret (gerçeklik) arasındaki anlam-üreten ilişki bozulmuş, tamiri geçtik toplumların siyaset, kitle iletişim, pazarlama, zalim ve aşırı tüketim alanındaki dilsel iğfaline şükran duyuyoruz. anlam sıradan bir mal olmuştur ve modanın dinamiklerine maruz kalmaktadır.
4. “anlamlı”nın imkanı kalmamıştır, her şey anlamından boşanmıştır. boş istiridyelerin çağındayız. örneğin “gerçek” ve “yalan” mefhumları iletişimin normalleşmiş bir biçimi olarak, martavalların üremesiyle bütün özelliklerini kaybetmiştir.
5. elektronik hesap makineleri, kapitalist gereçler/eşsiz medya bir sürü sesin vaat ettiği gibi insanı çalışmaktan, vasatlıktan, mutsuzluktan kurtarmakta kullanılmadı. onun yerine insanı daha da köleleştirmek, daha da bağımlı, yalnız ve mutsuz hale getirmek için kullanıldı. yaygınlıklarıyla bu bağımlılığı yaşamın en özel alanlarına kadar sızarak bir virüs gibi ortalığa saçtı.
6.yine de bu makineler halen insanı zincirlerinden kurtarmak için kullanılabilir. sınırda son görünen bu ve dahası son kaynağımız.
7.insanların yıkarak “yarattığı” birçok şey her zaman saklanabilirdir, o yaratıcı eser makinelere güvendirilmişse.
8. insan ruhunun en derin yanlarını ifade ederken usulüne uygun davranmayı deneyimleyen “yaratma” ediminden sonra insana çok az enerji ve ruh kaldı. yazında ve sanatta eserler ancak basıldığında ya da sergilendiğinde önem kazanmaktadır. bu “yaratıcı”yı daha çok güç harcamaya ve aşırılıkları küçümsemeye götürmektedir. dilin krizi ve dürtülerin aşırı yüklenmesi basılı eserleri derinliklerin peşindeki sade karikatürlere çevirmiş, nekrofili bir market tarafından, yüzeysel olarak canlı tutulmaya çalışılmadığında da ani ve sefil bir ölüme mahkum etmiştir.
9. şiirsel makineler ya da şiir-üreten algoritmalar özgürlüğe giden son seçeneğin önünü açmıştır, yaşamın doluluğunu bulmak üzere sanatı aşarak. bırakın makineleri şiir yapsınlar, o zaman kendimizi yaşayan yaşamlarımıza adayabiliriz.
10. makine şiiri temsilin, ifade etmenin, yansıtmanın, deneyimi yakalamanın peşinde değildir; yükseltmenin ya da alçaltmanın, hiç kimsenin ve hiçbirşeyin vasıtası değildir, sadece odur. makine şiiri hesaplamaktan, bir programın icraatından geldiği için kimyasal olarak saftır.
11. makine şiiri birçok dilsel bakış açısına göre kusurludur ama zaten bu asıl zenginliğin yattığı kusurlulukta değerlidir. dilbilgisinin baskısı tanrının baskısına yol vermektedir, demişti biri. sökülmüş, parçalanmış makine şiiri her bir okurun zihninde yeniden inşa edilmeyi arar. bugün dünya anlaşılmazsa makine şiir en başta dünyayı yeniden okumak için bir kullanım kılavuzudur. yine de makine şiiri çok yakın bir gelecekte yalnızca makinelerce okunmayı gerektirecektir. insan okur için de özgürlük gelecektir.
12.makine şiir insanlığın son yıllarını kırık dökük ama güzel sözcüklerle dolduracaktır.
girona, 2006