"bilimsel zekâ robot yapma yetisidir"

Bilimsel çalışmada, her verili değer şekil değiştirmiş değerdir. Bilimsel çalışmaya gerçekten dahil olmak için farklılaşma etkinliğine ulaşmak gerekir. Ancak bilimsel kültürün alınışında, her bilgi bir düzeltmedir. dolayısıyla esas olarak kural koyucu bir psikolojinin etkinliği hissedilmelidir. Düşüncenin kurala bağlanması üstünde biraz daha duralım.

Kurala bağlanma olayını dışarıdan yargılayanlar, her tür zihinsel kurala bağlanmayı robotüretimi gibi görmekte acele ettiler. Ayrıca, insan zekâsı büyük bir memnuniyetle alet yapma yetisi diye tanımlıyorken, robot neden bu kadar hor görülüyor? Ayrıca, altını çizmemiz gerekir ki, değerler evreninde, modern robot Vaucanson otomatından çok farklıdır. Vaucanson otomatı insanın yaptığı bir işi insandan daha kötü yapar. Modern robot, insanın yaptığı bir işi insandan daha iyi yapar. İnsan eylemlerini daha düzenli olarak birbirine bağlar, amacına tamamen sadıktır. Çeyrek yüzyılda robot böylesine bir gelişme kaydetmiştir ve kontrol levyeleri ni sentezlemenin arifesindedir, ya da daha doğrusu elektrikli robot kontrol elektronlarını düzenlemektedir. Elktronikle birlikte otomat kavramının ortaya çıktığını biliyoruz. Böylelikle, kötüleyici hükümleri yetersiz kılmak için bir kavramı kendi bilimsel ilerlemesi içine yerleştirmek yeterlidir. Robot böylesine bir gidişat, bir uygulama inceliği, bir istikamet bolluğu kazandığı zaman, onu bir kınama konusu haline getirmek yararsızdır.

Öyleyse şimdi, şöyle demek gerekir: bilimsel zekâ robot yapma yetisidir. Pradines haklı olarak der ki, otomat kendi işlevinden farklı bir otomatizm yaratamaz. İnsan robotlar yaratır, ama kendisi bir robot değildir. Robot imalatında robotları geride bırakır.

Artık kelimelerden korkmadığımıza göre, robot kavramının değerinden bilinçli olarak faydalanalım.

Uygulamalı Akılcılık, Gaston Bachelard, İthaki Yayıncılık, İstanbul, 2009, s.44